โตโยต้า หวังรอดวิกฤต

ความล่าช้าและการประเมินความต้องการของลูกค้าที่ผิดพลาด ดูเหมือนจะเป็นระเบิดลูกใหญ่ที่ทำให้โตโยต้า สูญเสียความเป็นผู้นำของอุตสาหกรรมรถยนต์ไปในระดับโลก โฟล์กสวาเกน (Volkswagen) ก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำ ตามมาด้วยค่ายเรโนลต์ นิสสัน ( Renault-Nissan) ที่ได้มิตซูบิชิ มอเตอร์สเข้ามาร่วมชายคา ที่มาพร้อมกับแผน Alliance 2022 เพื่อก้าวสู่การเป็นผู้ให้บริการรถยนต์ร่วมโดยสารที่ขับเคลื่อนโดยหุ่นยนต์ (robo-vehicle ride-hailing services)

แน่นอนสำหรับโตโยต้า การที่ตนเองหล่นมาเป็นเบอร์ 3 สถานการณ์นี้ย่อมทำให้ผู้บริหารรู้สึกไม่สบายใจ เมื่อย้อนนึกถึงช่วงทศวรรษที่แล้วที่โตโยต้าประสบความสำเร็จมาก

ยอดขายในตลาดหลักๆ อย่างตะวันออกกลางหรือเอเชีย ไม่ได้เป็นไปอย่างที่คาดการณ์ไว้ ซึ่งถือว่าเสี่ยงเอาการที่จากนี้ หากต้องการความสำเร็จ โตโยต้าจะคิดและขายสินค้าแบบเดิมๆ ไม่ได้

แม้จะมีกระแสข่าวออกมาก่อนหน้านี้ว่า ตนเองกำลังเตรียมความพร้อมทุกอย่างสำหรับยานยนต์ยุคหน้า (mobility company) วิธีคิดนี้ นัยหนึ่งโตโยต้ามีพันธมิตรที่ดี เพื่อสร้างมูลค่าให้ได้มากที่สุด เพราะนอกจากจะช่วยกันเกื้อหนุนในด้านธุรกิจแล้ว การมีมิตรก็ย่อมดีกว่ามีศัตรู ยิ่งในยามที่ตัวเองไม่ใหญ่นักเช่นนี้ ความร่วมมือกับมาสด้า หรือพานาโซนิค ในการพัฒนาแบตเตอรี่รุ่นใหม่ ที่ชาร์จไฟได้เร็ว เพื่อหวังเป็นจุดขายที่ดีในตลาดรถยนต์ไฟฟ้า

และอีกจุดเปลี่ยนที่น่าจับตามอย่างมากคือ การขยายตลาดในตะวันออกกลาง เอเชียและอาเซียน ให้กลับมาสดใสอีกครั้ง ปิกอัพ โตโยต้า ดูจะเป็นสินค้าขายดีในตะวันออกกลาง แค่รอให้ปัญหาต่างๆ คลี่คลาย ยอดขายอาจเริ่มเดินดีขึ้น เช่นเดียวกับตลาดจีน ที่ใครๆ ก็รู้ว่าโฟล์กสวาเกน(Volkswagen) ไม่ยกส่วนแบ่งตลาดให้กับบริษัทอื่นๆ

พอๆ กับสถานการณ์ในไทย ซึ่งเป็นฐานใหญ่ของโตโยต้า ยอดขายที่ขายน้อยเกินไปทำให้คู่แข่งในตลาดรถยนต์นั่งโดนฮอนด้าเข้าป้ายเป็นผู้นำตลาดรถยนต์นั่งเป็นที่ 3 ติดต่อกัน

คู่แข่งที่โดดเด่นอย่างฮอนด้า ทำเอาโตโยต้าต้องรัดกุมและคิดหนักเหมือนกัน พอๆ กับตลาดปิกอัพก็โดนอีซูซุ แซงหน้า

แม้โตโยต้ามีแผนไว้ในใจมากมายก็ใช่ว่าจะบรรลุได้อย่างง่ายดายเช่นในอดีต ไม่เท่านั้นการรักษาบัลลังก์ให้มั่นคงต่อไป ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายอีกแล้ว

เพราะมิใช่มีเพียงอีซูซุที่เบียดกับโตโยต้ามาตลอดในตลาดรถยนต์ปิกอัพ หรือฮอนด้าที่คอยตามล่าตำแหน่งผู้นำตลาดรถยนต์นั่งมาหลายครั้งหลายหน แต่ตลาดรถยนต์ไฟฟ้าก็โดนคู่แข่งจากจีนเข้ามาตีตลาดไปก่อน

แม้ยังไม่เห็นผลในตอนนี้ แต่เชื่อแน่ว่าเมื่อหลายค่ายรถยนต์เริ่มขับเคลื่อนมากขึ้น นั่นจะทำให้ตลาดรถยนต์เมืองไทยพลิกโฉมหน้าอย่างที่เราอาจนึกไม่ถึงก็ได้

เช่นนี้แล้ว โตโยต้าจึงไม่อาจจะอยู่เฉยได้อีกต่อไป ….