สรุปความรู้จากเวที “China E-Commerce Landscape” TeC โชว์เก๋า อัพเดตตลาดจีนครบลูป

เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา 20 กรกฎาคม 2562 ทาง Business+ ได้มีโอกาสไปร่วมงานสัมมนา “China E-Commerce Landscape Beyond 4.0” ที่จัดขึ้นโดย Thailand E-Business Centre (TeC) ที่อาคาร True Digital Park โดยเนื้อหาหลักของงานก็จะเป็นการอัพเดตเทรนด์และความรู้เกี่ยวกับการทำธุรกิจในประเทศจีน และการส่งสินค้าไปขายคนจีนผ่านแพลตฟอร์ม E-Commerce บอกเล่าโดยวิทยากรที่มีประสบการณ์จริง ประสบความสำเร็จจริงมาแล้ว ซึ่งทางผู้จัดงานเคลมมาว่าเป็น “โอกาสดี ๆ ที่ผู้ประกอบการไทยห้ามพลาด!”

จั่วหัวมาขนาดนี้ Business+ ก็เลยต้องเข้าไปนั่งฟังดูสักหน่อย ซึ่งต้องเกริ่นก่อนว่า “Thailand E-Business Centre” หรือ “TeC” (เทค) นั้นเป็น E-Business Centre แห่งแรกในประเทศไทย บริการให้คำปรึกษาและอำนวยความสะดวกครบวงจรสำหรับผู้ประกอบการไทยที่ต้องการโกอินเตอร์ไปต่างประเทศด้วยกลยุทธ์ด้านดิจิทัล รวมถึงให้ความรู้กับบุคลากรและหน่วยงานไทยให้พร้อมเข้าสู่ Digital Transformation ถือว่าเป็นผู้รู้ลึกรู้จริงด้าน Cross-Boarder E-Commmerce ก็ว่าได้ ยิ่งทำให้งานสัมมนาครั้งนี้น่าจับตามองขึ้นไปอีก

ซึ่งหลังจากจบงาน ต้องบอกเลยว่าไม่ผิดหวัง เป็นงานสัมมนา 6 ชั่วโมงที่คุ้มค่าทีเดียว Content อัดแน่นและตอบโจทย์คนฟังอย่างแท้จริง ไม่ได้เน้นแต่ Tie-In ขายของเหมือนอย่างสัมมนาทั่วไป ถ้าใครสนใจตลาดจีน พลาดงานนี้ก็นับว่าน่าเสียดาย Business+ เลยจะขอพื้นที่ตรงนี้ รวบรวมเนื้อหาจากงานมาสรุปให้ดูกันง่าย ๆ ใครไม่ได้ไปต้องอ่าน

 

สรุปเนื้อหาจากสัมมนา TeC China E-Commerce Landscape 4.0 ที่คนทำธุรกิจควรรู้

 

• ประเทศจีนมี E-Commerce Platform กว่าหมื่นแพลตฟอร์ม 

TeC เปิดเผยว่า ในจีนมีแพลตฟอร์ม E-Commerce มากกว่าหมื่นแพลตฟอร์ม เป็นเพราะปริมาณ Demand ที่ใหญ่ยักษ์และโตเร็วมาก ๆ แพลตฟอร์มที่มีผู้ใช้ 3-5 ล้านคนนับเป็นแค่รายจิ๊บจ้อยเท่านั้น ซึ่งแต่ละเจ้าก็จะพยายามสร้างจุดเด่นของตัวเอง โดยการ Specialize ลงไปในสินค้าเฉพาะประเภท ลูกค้าเฉพาะกลุ่ม หรือในบางพื้นที่ ส่วนรายใหญ่สุด แมสที่สุดในแง่ Cross-Boarder ได้แก่ Alibaba, JD, และ Suning ตามลำดับ 

 

ซึ่งในจุดนี้ ผู้ประกอบการก็ต้องชั่งน้ำหนักดูว่า สินค้าของตัวเองเหมาะกับแพลตฟอร์มใดมากที่สุด ระหว่างแพลตฟอร์มแมส ๆ ที่เข้าถึงคนจำนวนมาก หรือแพลตฟอร์มที่คนใช้ไม่เยอะมาก แต่ได้ลูกค้าตรงกลุ่ม

 

• E-Logistics จีนเติบโตไม่แพ้ E-Commerce

ปัจจุบันธุรกิจขนส่งของจีนก้าวหน้าไปมาก และพัฒนาจนตอบโจทย์กระแส E-Commerce ได้เต็มรูปแบบ ผู้บริโภคจีนรุ่นใหม่ไม่ต้องการรออะไรเป็นเวลานาน ๆ อีกต่อไป ดังนั้น E-Commerce จะเติบโตไม่ได้ ถ้าระบบ E-Logistics ที่เป็นหัวใจไม่โตตามไปด้วย เลยมีผู้เล่นรายใหม่ในอุตสาหกรรมขนส่งเกิดขึ้นมากมาย เรียกได้ว่าถ้าจะขายของไปจีน ไม่ต้องกังวลเรื่องส่ง แม้จะคนรับจะอยู่ลึกอยู่ไกล ก็มีคนพร้อมไปส่งให้ได้

 

• “ยา – อาหาร – คอสเมติก” ประเภทสินค้าไทยที่ครองใจคนจีน

ในภาพรวมจะเห็นว่าสินค้าไทยที่คนจีนให้ความไว้วางใจ คือประเภทยา อาหาร และเครื่องสำอาง ด้วยภาพลักษณ์ของเมืองไทยในสายตาคนจีน มองว่าไทยเป็นศูนย์รวม Healthcare คุณภาพสูง เต็มไปด้วยสมุนไพรธรรมชาติ ผักผลไม้สมบูรณ์ และมีอาหารที่อร่อยเลิศ ทำให้แบรนด์กลุ่มนี้มีความได้เปรียบมาก เช่น 

• มะม่วงอบแห้ง ทำยอดขายบน Taobao ได้มากกว่า 30 ล้านบาทต่อเดือน 
• แผ่นมาสก์หน้าสาหร่าย ทำยอดขายได้ราว ๆ เดือนละ 15 ล้านบาท
• ลิปสติกแบรนด์มิสทีน แค่รุ่นเดียวทำยอดขายได้ราว ๆ 3 ล้านบาทต่อเดือน

นอกจากนี้ยังมีผลไม้แปรรูปชนิดอื่น ผลิตภัณฑ์สปา น้ำมันหอมระเหย ครีมบำรุงผิว ยาหม่อง ยาดม แผ่นลอกสิวเสี้ยน ฯลฯ ที่คนจีนนิยมกันมาก และไว้วางใจแบรนด์ไทย

 

• E-Commerce จีนให้ความสำคัญกับผู้ค้าที่เป็นเจ้าของแบรนด์

แพลตฟอร์ม E-Commerce รายใหญ่ ๆ ของจีนเริ่มให้ความสำคัญกับผู้ค้าที่เป็นเจ้าของแบรนด์ตัวจริงกันมากขึ้น เพื่อลดผู้ค้าคนกลางออกไป ถ้าแบรนด์เข้าไปเปิด Store ในเว็บไซต์ด้วยตัวเอง แสดงหลักฐานความเป็นเจ้าของผลิตภัณฑ์ให้ชัดเจน ก็จะสามารถทำข้อตกลงให้ทางเว็บไซต์กีดกัดผู้ค้าคนกลางรายอื่น ๆ ออกไปได้ ดังนั้นถ้าคิดจะลงเล่นตลาดนี้ ควรไปด้วยผลิตภัณฑ์ของตัวเองจะดีที่สุด

 

• อยากขายในจีน Identity ต้องชัด สิทธิบัตรต้องมี

ขึ้นชื่อว่าจีน การปกป้องทรัพย์สินทางปัญญายังต้องแน่นหนาเช่นเคย หากเป็นแบรนด์ที่มีอยู่นานแล้ว ควรเริ่มจากการตรวจสอบก่อนว่าในจีนมีใครสวมรอยจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของเราไปก่อนแล้วหรือไม่ เพื่อจะได้ดำเนินการทางกฎหมายได้ทันท่วงที รวมถึงการทำแบรนด์ให้มีจุดเด่นที่ชัดเจน Identity เข้มข้น เพื่อให้ลอกเลียนแบบได้ยาก และควรแปลงชื่อแบรนด์ให้คนจีนเรียกได้ง่าย ไม่ซ้ำใคร และมีความหมายดี

 

• การมี Distributor จีนเป็นพาร์ทเนอร์สำคัญมาก

ถ้าคิดจะขายของให้คนจีน การผูกสัมพันธ์กับ Distributor จีนเป็นกุญแจบ้านที่ขาดไม่ได้ เจ้าถิ่นเหล่านี้รู้จักผู้บริโภคท้องถิ่นดีเหมือนรู้จักฝ่ามือตัวเอง ทั้งยังมีลู่ทางและคอนเนคชั่นมากพอที่จะพาสินค้าของคุณไปถึงลูกค้าได้โดยง่าย ถ้าเป็นของที่มีศักยภาพ แค่มองปราดเดียวก็อ่านขาด และพร้อมจะจับมือแลกเปลี่ยนผลประโยชน์กับคุณอย่างแน่นอน 

อย่างไรก็ตาม การร่วมมือมีเงื่อนไขหลายรูปแบบ มีระดับความพึ่งพา Distributor ต่าง ๆ กันไป หากช่องทางขายต้องพึ่ง Distributor รายเดียวทั้ง 100% จะทำให้อำนาจต่อรองต่ำ ความเสี่ยงจะยิ่งสูง หากเมื่อไรเลิกรากันไป เจ้าของแบรนด์อาจจะเสียลูกค้าทั้งหมดไปในทันที เคสแบบนี้เกิดขึ้นบ่อยครั้ง ดังนั้นควรตรวจดูเงื่อนไขสัญญาให้ถี่ถ้วน มองการณ์ไกลเข้าไว้

 

• เช็คประวัติคู่ค้ากับสถานทูต ลดโอกาสเจ็บตัว

จากที่ได้บอกไปแล้วด้านบน ว่าการมีบริษัทจีนเจ้าถิ่นเป็นพาร์ทเนอร์ช่วยเบิกทางสู่ความสำเร็จได้มาก แต่สำคัญกว่านั้นคือการเลือกพาร์ทเนอร์ที่ไว้ใจได้ ไม่มีประวัติคดโกง ละเมิด ลอกเลียน หรือเอาเปรียบคู่ค้า ไม่อย่างนั้นอาจจะเจ็บหนักยิ่งกว่าเดิม ซึ่งข้อมูลเบื้องลึกเบื้องหลังเหล่านี้ เราสามารถติดต่อสอบถามทางสถานทูตให้ช่วยดำเนินการตรวจสอบให้เราได้ในเบื้องตัน

 

• กลุ่มลูกค้าแถบ Lower-Tier Cities มีศักยภาพน่าจับจอง

ตอนนี้คนจีนมีอินเทอร์เน็ตเข้าถึงทุกพื้นที่ ทำให้ทุกคนกลายเป็น Potential Customer ของ E-Commerce ไปแล้วเรียบร้อย แม้แต่ประชากรในแถบชานเมืองที่ห่างไกล (Lower-Tier Cities) ก็ยังใช้เทคโนโลยีกันหนักหน่วง มีกำลังซื้อเพิ่มขึ้นจากการเติบโตของเศรษฐกิจ และยังมีวอลุ่มมหาศาล เป็นประชากรส่วนมากของประเทศ ดังนั้นจึงเกิดช่องว่างมากมายให้เข้าไปบุกเบิก

 

• ผู้บริโภคจีนกว่า 60% ซื้อของตามรอยละคร

TeC เปิดเผยว่า การทำ Product Placement สินค้าในหนังหรือละครได้ผลดีมากกับผู้บริโภคจีน ยกตัวอย่างเช่นเคสเมื่อเร็ว ๆ นี้ ที่มีเครื่องดื่มยาคูลท์ไปปรากฎอยู่ในละครชื่อดังบน Netflix ผลคือยาคูลท์ขายดีเกลี้ยงตู้ในชั่วข้ามคืน จุดเด่นของการตลาดแบบนี้ คือเข้าถึงคนจำนวนมาก สร้างภาพจำที่ผูกไลฟ์สไตล์ในละครได้ดี และสร้างยอดขายได้จริงจากผู้ชมที่อยากอินไปกันเนื้อเรื่อง

 

• การตลาดจีนยุคนี้ต้อง Mobile Centric

TeC เผยสถิติว่า ผู้บริโภคจีนปัจจุบันอยู่กับหน้าจอมือถือกว่า 5 ชั่วโมงต่อวัน ด้วยอัตราการใช้มือถือเพิ่มขึ้นถึง 23% ต่อปี คนส่วนมากเสพสื่อออนไลน์ผ่านมือถือ แม้แต่ละครยังเริ่มถ่ายทำแบบแนวตั้งกันแล้ว ดังนั้นแผนการตลาดต้องคิดอยู่เสมอว่าจะทำอย่างไรให้ง่ายกับ Audience บนมือถือให้มากที่สุด ตั้งแต่ขั้นตอนโปรโมต ยาวไปจนถึงขั้นตอนชำระเงิน

 

• Influencers มีบทบาทมาก

การโปรโมตผ่านเซเลบคนดังได้ผลกับคนจีนอย่างน่าทึ่ง ในโซเชียลมีเดียจีนมี Influencer มากกว่าล้านราย โดยโซเชียลมีเดียยอดนิยมของคนดังเหล่านี้คือ Red Book (E-Commerce ที่เจาะกลุ่มความสวยความงาม), Douyin (แอปวิดีโอที่รู้จักกันในชื่อ Tik Tok), WeChat (แอปแชท)

ซึ่งการโปรโมตสินค้าผ่าน Influencer มีทั้งแบบต้นทุนถูกและแพง ขึ้นอยู่กับจำนวนผู้ติดตาม มีตั้งแต่ระดับ Micro Influencer ไปจนถึง Super Influencer อย่างเช่น Austin Li ที่มีผู้ติดตามใน Red Book สูงถึง 600 ล้านคน ค่าโปรโมตสินค้าอยู่ที่ 2.7 ล้านบาทต่อ 1 นาที จนปัจจุบันแม้แต่เว็บ E-Commerce อย่าง Taobao เองยังต้องเปิดฟีเจอร์ Live Broadcast เพื่อให้ตอบโจทย์ Influencer Marketing ที่กำลังมาแรง

 

• Short Video เป็นรูปแบบคอนเทนต์ที่กำลังมาแรง

นับตั้งแต่มีแอป Tik Tok วิดีโอสั้นกลายเป็นคอนเทนต์ที่ความนิยมโตเร็วมาก บริษัทไอทีใหญ่ ๆ หันมาบุกเบิกทำแอปวิดีโอสั้นเป็นของตัวเอง เช่น Houshan, Xigua, Kuaishou, Haokan, ฯลฯ และทุกแพลตฟอร์มมี Active User เติบโตขึ้นจากปีที่แล้วอย่างก้าวกระโดด ถ้าอยากโปรโมตสินค้า คอนเทนต์วิดีโอสั้น และแพลตฟอร์มเหล่านี้ จึงเป็นเครื่องมือที่ไม่ควรพลาด

 

• “WeChat Mini Program” แพลตฟอร์มใหม่ที่น่าจับตามอง

WeChat Mini Program เป็นแพลตฟอร์มขายของบนแอป WeChat ที่คนสามารถดูโฆษณา พูดคุยกับร้าน กดดดูสินค้า ทดลองเครื่องสำอางหรือเสื้อผ้าได้ผ่าน Augmented Reality และมี QR Code ไว้เชื่อมโยงคนจากสื่อออฟไลน์เข้ามาสู่ร้านออนไลน์ เป็นแพลตฟอร์มขายของที่กำลังนิยม มีผู้ใช้กว่า 100 ล้านคน

 

• อยากได้ใจคนจีน ต้องวางโร้ดแมป Digital Marketing ระยะยาว

TeC เปิดเผยว่า ไม่ว่าจะเป็นผลไม้อบแห้ง เครื่องสำอาง เถ้าแก่น้อย สารพัดของต่าง ๆ ที่เห็นว่าขายดีเป็นล่ำเป็นสันในเว็บจีนวันนี้ ล้วนเกิดจากการทำ Branding ในจีนมาอย่างยาวนาน 3-5 ปีเป็นอย่างน้อย มีการอัพเดตกลยุทธ์ให้เข้ากับเทรนด์และเทคโนโลยีอยู่ตลอด ดังนั้นผู้ประกอบการไม่ควรคาดหวังความสำเร็จรวดเร็วในข้ามคืน การจ้าง Influencer ราคาแพงอาจจะสร้าง Impact ได้จริงในเวลาสั้น ๆ ก็จริง แต่ถ้าอยากได้ความยั่งยืน จำเป็นต้องมีแผนระยะยาวและต่อเนื่อง

 

• Golden Rule ไม่มีอยู่จริง

ท้ายที่สุดแล้ว TeC เน้นย้ำว่าการเจาะตลาดจีนให้สำเร็จไม่มีสูตรที่ตายตัว จำเป็นต้องมีการลองผิดลองถูก เพื่อหาโซลูชั่นที่ใช่กับแบรนด์มากที่สุด ความได้เปรียบจะอยู่ที่การมีข้อมูลครบถ้วน และมีที่ปรึกษาที่เชี่ยวชาญในตลาดจีนอย่างแท้จริง

 

หลังจากจบงาน ก็มีการเปิด Q&A Session ให้คนฟังได้พูดคุยกับวิทยากรอย่างเปิดกว้าง และได้มีการแนะนำให้เรารู้จักกับบริการของ TeC ที่จะช่วยให้การทำตลาดดิจิทัลให้เข้าถึงลูกค้าต่างชาติเป็นเรื่องง่ายขึ้น ประกอบด้วย

• China Business Expansion
• Business Scaling Trips
• In-Depth Knowledge & Practical Training
• Global Expansion Business Matching
• Company Consultant
• Building Talent Digital Workforce
• Fulfilling Job Positions in Digital IT
• Courses with Experts Worldwide

เรียกได้ว่าเป็นอีเว้นต์ที่ความรู้อัดแน่น คุ้มค่าทุกนาที และโซลูชั่นที่เอามาเสนอก็ตอบโจทย์ความต้องการผู้บริโภคอย่างแท้จริง ใครที่สนใจเรียนรู้เพิ่มเติม ก็สามารถเข้าไปสอบถามได้ที่หน้า Facebook ของ TeC หรือต่อไปถ้ามีงานอีเว้นต์ดี ๆ จาก TeC จัดขึ้นอีก ก็ไม่อยากให้พลาดซ้ำด้วยประการทั้งปวง