เมื่อ “โรคไต” เป็นภัยใกล้ตัว “คัดกรอง ป้องกัน รู้ทัน โรคไต”

โรคไต เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ โรคหนึ่งในประชาชนไทย และเป็นโรคที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดความทุกข์ทรมานจากการเจ็บป่วยเป็นอย่างมาก แถมยังมีแนวโน้มผู้ป่วยสูงขึ้นเรื่อย ๆ เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่สำคัญไม่น้อยไปกว่าเรื่องของ “ไวรัสโควิด-19” และเรื่องของฝุ่นพิษ PM 2.5 ในตอนนี้  ซึ่งส่วนสาเหตุหลักไม่พ้นในเรื่องของพฤติกรรมการบริโภคเค็มที่เกินความพอดี จึงทำให้ สมาคมโรคไตระหว่างประเทศ จัดให้มีกิจกรรม “วันไตโลก” ซึ่งตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 2 เดือนมีนาคมของทุกปี โดยในปีนี้ได้เน้นไปที่เรื่องของการป้องกัน โรคไต ในคำขวัญที่ว่า “คัดกรอง ป้องกัน รู้ทัน โรคไต” (Kidney Disease From Prevention to Detection) ส่วนการจัดงานกิจกรรมสัปดาห์ “วันไตโลก” จะจัดทุกวันพฤหัสบดีสัปดาห์ ที่ 2 ของเดือนมีนาคม โดยปีนี้ตรงกับวันที่ 12 มีนาคม

ศ.เกียรติคุณ พญ.ธัญญารัตน์ ธีรพรเลิศรัฐ ประธานฝ่ายการศึกษาวิชาการและการฝึกอบรม โรงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ เผยว่า “ในช่วงสัปดาห์วัน “ไตโลก” ภาครัฐบาล และอีกหลายภาคส่วนไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาล และสถานพยาบาล สำนักงานอนามัยต่าง ๆ ต่างพร้อมใจช่วยกันจัดกิจกรรมวันไตโลก โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างความตระหนักให้กับประชาชนทุกคนได้ทราบถึงแนวทางการป้องกัน และการดูแลรักษาโรคไต และการตระหนักถึงการบริโภครสชาติเค็ม ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคความดันโลหิตสูง โรคไต โรคหัวใจ และโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต มูลนิธิสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ และ โรงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ ซึ่งเป็นโรงพยาบาลเฉพาะทางที่รักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคไตแห่งแรกของประเทศไทย ทำการดูแลรักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคไตอย่างครบวงจร ต้องการสร้างความตระหนักรู้ให้กับประชาชนทุกคนได้ทราบถึงความเสี่ยง วิธีป้องกัน และการดูแลรักษาหากป่วยเป็นโรคไต ซึ่งตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาได้จัดโครงการ “เผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน” ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2555 โดยจัดขึ้นเป็นประจำทุก 3 เดือน เพื่อเผยแพร่ความรู้เรื่องโรคไต แนะนำวิธีป้องกันการดูแลรักษาให้มีประสิทธิภาพดียิ่งขึ้น แต่สำหรับปีนี้เพื่อให้เป็นไปตามนโยบายของสาธารณสุขที่ไม่ให้เกิดการรวมตัวกันในที่สาธารณะเพื่อป้องกันตัวเองจาก “ไวรัสโควิด-19”  

โรงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ จึงใช้วิธีการออกมาร่วมรณรงค์เพื่อให้ความรู้ ที่จะเป็นประโยชน์แก่ประชาชนในเรื่องโรคไต เพื่อให้ประชาชนได้ดูแลป้องกันตัวเอง ซึ่งทำได้ไม่ยาก เริ่มต้นด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การเลือกรับประทานอาหาร ดื่มน้ำสะอาด ออกกำลังกาย ลดการบริโภคเค็ม งดดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ซึ่งจะช่วยป้องกันและชะลอการเสื่อมของไตได้ การลดความเค็มในอาหารจะลดการเกิดโรคที่เกิดจากการบริโภคโซเดียมเกิน ส่วนอาการที่สามารถสังเกตได้ เช่น มือบวมเท้าบวม ปวดหลัง ปัสสาวะเป็นสีน้ำล้างเนื้อ ฯ โดยหากเราสร้างการการตื่นตัว และหลายภาคส่วนร่วมกันผลักดันในเรื่องนี้ คาดว่าในอนาคตจะสามารถช่วยให้ทุกคนหันมาตระหนักถึงความสำคัญของการใส่ใจสุขภาพ และรู้เท่าทันสาเหตุหลักของการเสื่อมของไตได้มากขึ้น เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีมีความสุข และมีสุขภาพ “ไต” ที่แข็งแรง”

นพ.ธีรยุทธ เจียมจริยาภรณ์ อายุรแพทย์โรคไต โรงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ พูดถึง “หน้าที่สำคัญของไตคือการขจัดของเสีย ถ้าเกิดไม่มีไตแล้ว ของเสียก็จะคลั่งในร่างกาย น้ำก็จะคลั่งในช่องปอด ก็จะเหลือของเสียเยอะ ส่งผลให้มีอาการคลื่นไส้อาเจียน เวียนหัว นอกจากขจัดของเสียแล้ว ไตยังมีหน้าที่ดูดซึมเก็บสารที่มีระโยชน์โดยเซลล์ของหน่วยไต เช่น น้ำ โปรตีน ฟอสเฟต  และรักษาสมดุลต่างๆในในร่างกายของเรา รักษาสมดุลน้ำ  เกลือแร่ และกรดด่าง   รวมไปถึงการควบคุมความดันโลหิต เพราะหากความดันโลหิตสูง จะส่งผลต่อการควบคุมความสมดุลในร่างกาย  ผู้ป่วยที่เสี่ยงต่อโรคไต เบอร์ 1 เลยก็คือเบาหวาน  อันที่ 2 ความดันโลหิตสูง 3 อายุเยอะ เกิน 60 ปี ขึ้นไป โรคไตเรื้อรังแบ่งออกเป็น 5 ระยะ ตามเปอร์เซ็นต์การทำงานของไต ตั้งแต่ 100 จนกระทั่งต่ำกว่า 15  เรียกว่าเป็นโรคไตระยะสุดท้าย ที่ต้องไปบำบัดทดแทนไต โรคไตสำคัญที่สุด ถ้ารอจนกระทั่งมีอาการ มักจะเป็นระยะที่ 4 ที่ 5 ที่รักษายากแล้ว ถ้ารู้ก่อนก็อาจรักษาได้ ป้องกันได้ อ่ารอจนกระทั่งมีอาการ ถ้าใครรู้ว่ามีความเสี่ยง เช่น อายุเกิน 35ปี เป็นเบาหวาน เป็นความดัน ควรมาตรวจคัดกรองโรคไตเลยครับ

เรียกได้ว่าสิ่งสำคัญอันดับแรก คือการคัดกรอง คัดกรองเลือด คัดกรองปัสสวะ เราจะรู้ล่วงหน้าเลยครับ ถ้าไม่เป็นก็คือไม่เป็นเลย ถ้าเป็นระยะต้นรักษาได้ การป้องกันปฏิบัติตัว คือดื่มน้ำ วันละ 2  ลิตร ลดกินเค็ม เพราะจะทำให้ความดันสูง ก็เป็นโรคไตตามมา รวมถึงการดูแลอื่นๆ อย่าง งดสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ และหมั่นออกกำลังกายครับ แค่นี้ทุกคนก็จะรู้ทัน และห่างไกลจากโรคไตได้”

ศ.เกียรติคุณ นพ.ธีรชัย ฉันทโรจน์ศิริ ผู้อำนวยการ โรงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ ให้ข้อมูลว่า  “รงพยาบาลสถาบันโรคไตภูมิราชนครินทร์ เป็นองค์กรมูลนิธิที่ให้บริการทางด้านการแพทย์ที่ไม่แสวงหาผลกำไรและเป็นสถาบันทางการแพทย์เฉพาะทางชั้นนำระดับเอเชีย แห่งแรกและแห่งเดียวในประเทศไทย ที่ทำการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคไตอย่างครบวงจรตั้งแต่การตรวจคัดกรองโรคไต ดูแลรักษาเพื่อป้องกันภาวะไตเสื่อม การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม การผ่าตัดทำเส้นเลือดเทียม ผ่าตัดเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะและปลูกถ่ายไต ด้วยคณะแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ทันสมัยที่ขึ้นชื่อเรื่องความเป็นเลิศด้านมาตรฐานการบริการประชาชนในระดับโรงพยาบาลเอกชน ค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาพยาบาลอยู่ในระดับโรงพยาบาลรัฐบาล โดยที่ข้าราชการสามารถเบิกค่ารักษาพยาบาลได้ตามระเบียบของกรมบัญชีกลาง

นอกจากจะมีความเชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านโรคไตแล้ว ที่นี่ยังครอบคลุมการรักษา อายุรกรรมและโรคทั่วไป ที่เปิดบริการเพื่อประชาชนทั่วไปตลอด 24 ชั่วโมง แผนงานในอนาคตของทางโรงพยาบาลมีความคาดหวังว่าที่จะชะลอการเสื่อมตั้งแต่เริ่มต้นก่อนที่จะเป็นโรคไตเรื้อรัง ซึ่งตรงนี้ทางโรงพยาบาลจึงได้พยายามเข้าไปทำการป้องกันโดยการให้ข้อมูลแก่ผู้ที่มารับบริการตั้งแต่ต้น เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยเกิดโรคไตเรื้อรัง และให้ข้อมูลว่าพฤติกรรมสุขภาพเป็นปัจจัยแห่งความสำเร็จของการมีสุขภาพที่ดี เมื่อทราบถึงวิธีการป้องกันก็จะสามารถมีชีวิตที่มีความสุข และมีสุขภาพไตที่แข็งแรง”